Во својата книга објавена во 1969 г. хрватскиот издавач Иван Мештровиќ пренесува разговор со Димитар Ризов во кој бугарскиот дипломат од македонско потекло Димитар Ризов му вели дека Македонците пред да станат Бугари или Срби – „не биле ниту Бугари, ниту Срби, туку – Македонци“ (македонски христијани), а отпосле станувале „Бугари“ или „Срби“ (тоа е 5 години пред издавањето на неговиот пропаганден атлас).
Понатаму, Ризов вели дека во егзархиските гимназии Македонците морало да бидат запишани и да се изјаснуваат како „Бугари“, но и дека пред да го продолжи школувањето, – „домашните му говореле дека се Македонци, без разлика што велат другите“…
„…U medenim mjesecima uspješnog početka rata protiv Turaka govorio je kao uvjereni Jugoslaven. Menije, kao Hrvatu, objašnjavao pravo stanje stvari u Makedoniji i govorio, kako je šteta što se prva slavenska slobodna država nije stvorila u Makedoniji, koja bi u zajednicu jednako privlačila Bugare i Srbe i bila kopča, a ne razdor između Srba i Bugara. Pripovijedao mi je, kako Makedonci, govoreći objektivnu istinu, nisu ni Bugari, ni Srbi, nego makedonski Slaveni, koji govore svojim posebnim makedonskim jezikom ili narečjem… „Naš je svijet – rekao je – bio samo „Makedonski Kristijanin“, poslije je postao, kad se razvila grčka propaganda, „Makedonski Kristijanin Slavjanin“. Nama je bilo svejedno koja će nam kršćanska zemlja pomoći, da se oslobodimo od Turaka. Jas sam rođen iz Bitolja. U Bitolju je bilo nekoliko gimnazija: turska, grčka, srpska i bugarska. Nama je Slavenima bilo svejedno, u koju ćemo slavensku gimnaziju. Ja sam, na primjer, s mnogim svojim drugovima, koji su poslije postali Bugari, pohađao srpsku gimnaziju. Istina je, da su nam profesori u gimnaziji govorili, da smo Srbi, kao i onima u bugarskoj gimnaziji da su Bugari, ali smo mi u sebi mislili, a to su nam i kod kuće govorili: svejedno, neka oni pričaju, ali mi smo makedonski Slaveni kristijani. …“
“… To me, as a Croat, he explained the state of affairs in Macedonia and said it was a pity that the first free Slavic state was not in Macedonia, which would have united Serbs and Bulgars not caused discord. He told me how Macedonians, speaking the objective truth, are neither Bulgars nor Serbs but Macedonian Slav who speak their own separate language. That the Bulgar language is more similar should be attributed to the fact that they stuck more closely to Old Slavonic and the Serbs did not. …”
