Оддел: А26.3 Дела и Настани
Разни дела и настани поврзани со македонската ослободителна борба во текот на Втора Светска војна.
1944.12.28_Генерал Терпешев, АСНОМ II, Скопје
„Другари и другарки, ние, Бугарите сме криви пред вас. Ние Бугарите дозволивме на фашистите да се здружат со Германците и да нѐ потиснат од природниот сојуз со нашите братја Славјани…“ „…Ете, во таја борба ние, Бугарите, ама веќе отечественофронтовски Бугари, не старите, сакавме да влеземе. Старите неотечественофронтофски Бугари кои беја три години джандари на Хитлера на Балканот ни нанесоа срам…
1943.03-1944.11_Билтен на штабот на Втората Македонска Ударна Бригада – ‘Борбите во Македонија’ (pdf)
БИЛТЕН ШТАБА ДРУГЕ МАКЕДОНСКЕ УДАРНЕ БРИГАДЕ ОД 2 АВГУСТА 1944 ГОД. О БОРБАМА ОД 7 ЈУНА ДО 29 ЈУЈ1А 1944 ГОД. ПРОТИВ БУГАРСКИХ ОКУПАТОРСКИХ СНАГА 1 СМРТ ФАШИЗМУ — СЛОБОДА НАРОДУ! Б И Л Т Е Н војних операција II македонске народноослободилачке ударне бригаде 2 у месецима јуни и јули 1944 г. Јединице II македонске народноослободилачке ударне бри- гаде у…
1949.03.01_Northern Advocate, p5, New Zealand
„… Македонците да постават држава АТИНА. ср. (13 часот) – Командантот на герилските сили во Јужна Грција (Константино Каргиоргија) објави дека Славјано говорните Македонци од Бугарија и Југославија наскоро ќе се приклучат на „слободната грчка“ герилска Влада. Говорејќи за слободното грчко радио, Каргиоргија рече дека оваа одлука е донесена на конференција во грчките планини на Македонскиот Ослободителен Фронт. Целта е…
1945.07.02_’Борба’ – Злочини грчких реакционара над македонским становништвом у Јегејској Македонији, бр159, Београд
„… ЗЛОЧИНИ ГРЧКИХ РЕАКЦИОНАРА НАД МАКЕДОНСКИМ СТАНОВНИШТВОМ У ЈЕГЕЈСКОЈ МАКЕДОНИЈИ Скопље, 1 јула Дописник Танјуга јавља да преко 11000 (бројката не е јасно читлива н.з.) наоружаних фашиста учествује заједно са националном градом у нападима на македонска села. Војници и наоружане банде реакције упали су у села Кономлади и Поздизишта, ухапсили већи број људи и однели им из кућа све што…
1941—1950_Досие Скопје
Десет видео продолженија со документарани лични сведоштва за македонската борба за национална слобода и независност.
1949.02.05_Билтен – Орган на НОФ на Македонците во егејска Македонија
Говор на Захаријадис на II Пленум на Главниот одбор на НОФ: „… Конгресот треба да се изјасни по националното прашање на македонскиот народ, кој со своето учество во денешната борба врви кон создавање на независна македонска држава во рамките на балканска федерација. …” Објавено во “Билтен” – орган на НОФ на Македонците во егејска Македонија, од 5 сечко 1949…
1949.02.02-03_Главен одбор на НОФ за егејска Македонија, Резолуција II Пленум
„… Оваа ситуација наметнува тешки и важни задачи пред НОФ и пред целиот македонски народ. НОФ треба уште повеќе да го мобилизира македонскиот народ и да биде вистински негов водач. Ефикасно да помогне 1949 година да биде година на победата и мирот што претставува вековен копнеж на грчкиот и македонскиот народ. Затоа едногласно решава: 3. Решава да се свика II-от…
1944.10.01_ЦК КПМ до ЦК БРП (К), писмо
На состанокот другарите Темпо и Лазо се спогодиле со Вас во следните точки: 1. Македонскиот народ во бугарскиот дел на Македонија има право на самоопределување до отцепување и доброволно обединување со други народи. 2. Врз основа на тоа основно демократско право, македонскиот народ има право, по своја волја, да формира свои национални единици кои што, засега ќе се наоѓаат во…
1944.10.01_Весник ‘Победа’ – уводна статија
“… Скокна природното и реалното право на нашиот народ да си направи војска, рожба и крма на славјаномакедонскиот народ, плешка од снагата му… Така ќе го дадеме печатот на нашата нација, на нашиот нард што шестстотини години се наоѓа поробен. Само со таква борба ќе се развијат нашата одделна карактеристика, нашите стремежи, можности и историја, нашите надежи и желби како…
1944 « 1986.06.13_The Bangor Daily News, Maine, US
„… Фатен документ покажува дека во 1944, Валдхајм пријавил точна местоположба на партизани на подрачјето близу Македонските градови Штип и Кочани. Во тек на 48 часа, цивилното население во тоа подрачје било масакрирано. Сто и четиринаесет мажи, жени и деца биле убиени. Валдхајм не може да се правда поради незнаење, затоа што неколку месеци порано, самиот тој ја запишал Хитлеровата…
1948—1949_Граѓанска војна – партизански цртеж ‘во Вичо …’
„ВО ВИЧО НЕПРИЈАТЕЛОТ НЕ КЕ ПОМИНИ“ Посочил: Sekula Vojvoda Fan Club
1948—1949_Граѓанска војна – партизански цртеж ‘Илинден’
Илинден како придвижувачки поттик за македонската национал-револуционерна борба во текот на Граѓанската војна во Грција. На цртежот е ставен слоганот: „Да јакнее военото единство на грчкиот и македонскиот народ во борбата за мир демократија национална независност“ што јасно зборува за националната македонска освестеност и поттиците за борбата која била водена. Посочил: Macedonia: a True Endless Story …
1944.08.02_АСНОМ I, предложени делегати за АВНОЈ III
Документ кој докажува дека на заседанието на АСНОМ биле избрани македонски делегати од пиринскиот и беломорскиот дел од Македонија за да бидат делегати на третото заседание на АВНОЈ. Ова докажува дека на АСНОМ постоел пристап за единственост, како за територијата на цела Македонија, така и на борбата за ослободување на македонски народ од трите делови, во идната сојузна политичка единица…
2003_Михаило Апостолски – ‘Сеќавања’, Скопје (Магор)
Ако денес ги слушате бугарските националисти, во обидите за перење на фашистичките гревови од Втора Светска војна, ќе чуете дека бугарските војски после превратот ја ослободиле пола Југославија. Во продолжение извадок од спомените на генерал Михајло Апостолски поврзан со бугарската војска и ослободувањето на македонските градови Скопје, Велес и Штип. „… Таму најдовме дел од бугарската комора од која зедовме…
1942.04_Априлски демонстрации против бугарскиот окупатор, Велес
„Не ги даваме синовите во бугарската војска. Рано изутрина уште не беа дојдени бугарските чиновници во своите канцеларии, пред општината почнаа да се собираат жени од сите страни. За многу кусо време се насобраа околу 100 до 300 жени. Плоштадот беше необично жив. Жените извикуваа пароли, бараа да се престане со повикување по бугарските трудови дружини. Бугарските власти беа вчудоневидени….