МАКЕДОНСКА ПРОГРАМА
Една поприлично необична статија каде е даден необичен разговор (пет месеци пред Илинденското Востание), меѓу Султанот со големиот Везир (нешто како Премиер кај Османлиите н.з.), кому му кажува што да им пренесе на другите дипломати во однос на Македонија. Под дипломатски притисок Турција била принудувана да врши промени за подобрување на животот на христијанското население во Македонија. Така му налага на Везирот да ја засили војската со мобилизација на уште 100 000 луѓе и тоа да се оправда дека го прават за доброто на мирот. По евтина е мобилизација отколку војна, посебно ако платите можат да се задржуваат. Со мобилизацијата и топлото време можеби ќе ја спречат војната.
Да им се пренесе на дипломатите дека нема да се бунат против осредни реформи во Македонија на кои Големите Сили инсистирале. Но нема да можат целосно да ги прекинат ѕверствата, затоа што тоа би испаднало противуставно (???). Везирот да им пренесе дека тоа би било против политиката во јавноста. Ќе води до големи негодувања меѓу Турците. Дури би биле против најповолните засегања (интереси) на Македонците. Борбата за преживавање, бил известен Султанот е многу тешка меѓу Македонците. Животот, едвај да е вреден за живеење. Но повремените колежи, ќе донесат крај на мизеријата за едни, додека на други ќе им олесни со тоа што ќе се намали конкуренцијата за преживување (???). Неговото срце (на Султанот) крварело за Македонците (???) и би се двоумел да примени мерки кои би можеле да ги повредат нивните вистински засегања.
Но не се противел на извесни реформи. Може да се согласиме да помине закон кој ќе забранува ѕверства во Неделите, ако не во текот на целиот ден, тогаш барем во текот на црковните саати (???). Секој разумен план нему на Султанот би му одговарал, посебно ако не се иссилува.
Така Везирот да разговарал со неговите колеги дипломати – и да мобилизира уште 100 000 војници.
Султанот и османлиските власти во јавноста не го употребувале зборот Македонци. Имале издадено законска забрана за употреба на тоа идентитетско име. Но пренесено од странски дипломат, во приватен разговор тие зборуваат за Македонци.
„… A Macedonian Programme. |
THE notes from the powers have be- |
gun to come in,” remarked the 1
Grand Vizier. ■ ,-
•* Just so,” said the Sultan. *4 ɪ think ‘
you’d better mobilize • 100,000 more
troops. You can explain that we’re
doing this in` the interest of peace.
Mobilization, ɪf I may paraphrase the
remark of my friend Lord Charles Beres-
ford, is cheaper than war—particularly
if you can hang up the pay of the troops
mobilized. ■ -ɪ. think we may be able to ;
meet this crisis successfully with mobili-
zation and hot air.”
” Excellent combination,” murmured
the Grand Vizier.
“ Yes. I understand that the powers ।
insist on reform in Macedonia. Well, ;
we don’t object to a moderate quantity
of reform. Of course you will explain I
that to put an end entirely to atrocities
would be unconstitutional. You can also !
argue that it would be against public
policy. It would lead to great discon- |
tent among the Turks. It would even
be against the best interests of the 1
Macedonians. The struggle for exist- I
ence, ɪ am informed, is very hard among |
the Macedonians. Life, indeed, is hardly –
word living. Very well. By ■ an occa- ,
sionaX massacre we put an end- to the
misery of some and lighten the burden •’
of the others, by lessening the pressure
of competition. You will explain that
my heart bleeds for the Macedonians and
that ɪ should hesitate to adopt any
measures which might injure their real
interests.
” But I do not object to reform in
moderation. We might agree to pass a
law prohibiting atrocities on Sundays, if
not all day, at least during church hours.
Any reasonable plan w’ould suit me—
particularly if it cannot be enforced.
Talk it oyer with your brother; diplomats
—and mobilize 100,000’more troops.” –
WILLIAM E. McKENNA.
SljeNcm 11 crk Simes
Published: March 1, 1903
Copyright © The New York Times …“
Посочил: Ѕале
