Подолга новинарска статија посветена на Македонскиот Револуционерен Комитет после аферата со убиството на романски должносник за што комитетот бил обвинуван. За да дојде до помирување со вознемирената романска страна бугарскиот принц Фердинанд и неговите министри смениле некој министер за стопанство.
Во меѓувреме охрабрен од неказнивоста Македонскиот Комитет станал прав ментор на Владата и давал малку внимание на предупредувањата од Австро-Унгарија и Русија. Во продолжение се дава интервјуто на господин Сарафов за Ревју д’Ориент даден во деловницата на партијата Риформи. Сарафов на никаков начин не изгледа див, туку напротив пријатен и со манири. Сарафов објаснил дека предметот кој Македонскиот Комитет го има во предвид е автономија на Македонија и провинцијата на Одрин во согласност со одредбите од Членовите 23 и 62 од Берлинскиот Договор. Исто така кажал дека е грешка претпоставката дека тие сакаат отцепување од Турција со цел да ѝ се даде на Бугарија. Нивниот слоган и нивната програма била „Македонија на Македонците“. Бидејќи не сакале да ги кршат законите на Принципатот тие нивната пропаганда ја свеле на дозволиви и во некоја смисла законски методи. Што било сосема различно од она како делувале на Османлиска територија.
Г. Сарафов позитивно потврдил дека бугарската Влада ним не им давала никаква поддршка. Како вазал на Турција бугарската Влада се спротивставувала на нивната пропаганда и им правела пречки во делувањето. Ако не било јавното мислење кое ги поддржувало, бугарската Влада сите членови на Комитетот ќе ги уапсела. Така што биле во очај дали ќе можат да продолжат да делуваат на законски начин. Населението во Македонија и Тракија повеќе не можело да го поднесе угнетувањето, така што веќе не гледале излез од состојбата освен општо востание, на ниво на револуција. Тие се ослободиле од заблудите за надворешна помош, а дека секоја слобода се добива со цената на крвопролевање. Се наближувал мигот кога тој ќе ја отфрли Бугарија и ќе се стави на чело од своите земјаци кога тие ќе го подигнат нивото за бунт против Турција.
Во однос на романското убиство се оправдува дека Комитетот тоа не го извршил ,но можно е дека го извршиле некои од помладите Македонци. Бидејќи ропството станало неподносливо, посебно последните 3 години. 250 000 Македонци се иселиле од Турција, од кои 30 000 само во Софија каде биле повеќе од половината на сите жители. Бегајќи во соседните слободни држави наместо поддршка и наклонетост наишле на пречки и напади, па и предавства во полза на Турците. Таквите дејства на поединци и штетат на систематската борба на нивната доброорганизирана организација.
Ако бугарската Влада продолжи со растурање на Македонскиот Комитет, тогаш безбедносниот вентил ќе биде затворен и Организацијата ќе ја повлечат порадикалните елементи во Македонија. Бидејќи никој не мисли на нив освен обичното и поштеното население во Европа. Алудирајќи на креациите од Романија, тој наведува дека тие не можат да ја толерираат постоечката состојба таму. Бидејќи последните пет години романската политика им станала најголем непријател. Сите Македонски Комитети во Романија биле растурени, фондовите конфискувани, а нивните членови прогонувани. Дури и предавани на турската полиција. Што и да биде Комитетот ќе си ја исполни својата должност и тоа побрзо денес отколку да чека утре.
Македонски (машински)
„… МАКЕДОНСКИОТ РЕВОЛУЦИОНЕРЕН КОМИТЕТ.
(ОД НАШИОТ ДОПИСНИК.)
ВИЕНА, 21 септември.
Оставката на М. Начевич, бугарскиот министер за трговија, за кој се сметаше дека фаворизира повеќе или помалку помирувачки став од страна на Кнежевството во романско-бугарскиот конфликт, би имплицирала дека принцот Фердинанд и неговите други министри сè уште не го гледаат својот пат или всушност се плашат да се справат со Македонскиот револуционерен комитет. Останува да се види дали изненадувачките откритија што се очекува да бидат направени на судењето во Букурешт следниот месец нема да ги принудат да ја изменат својата сегашна политика. Во меѓувреме, охрабрен од неказнивоста што досега му беше присутна, македонскиот комитет стана вистински ментор на Владата, додека малку обрнува внимание на предупредувањето од Австро-Унгарија и Русија.
Тековниот број на Revue d’Orient објавува разговор што неговиот уредник го имал во Софија со М. Сарафов, претседателот на комитетот. Тој го опишува М. Сарафов како нешто што е…“ но свиреп по изглед. Тој е сè уште доста млад човек, под 30 години, воопшто не со непријатен говор или манир. Го нашол во канцеларијата на органот на партијата, Риформи. Во текот на интервјуто, г. Сарафов му објаснил дека целта што ја имал Македонскиот комитет била автономија на Македонија и на покраината Адријанопол во согласност со одредбите од членовите 23 и 62 од Берлинскиот договор. Било грешка да се претпостави дека тие сакаат да ја одвојат Македонија од Турција за да ја дадат на Бугарија. Нивното мото и нивната програма била „Македонија за Македонците“. Бидејќи не сакале да ги прекршат законите на Кнежевството, тие ја користат својата пропаганда таму со дозволени и, во извесна смисла, законски методи. Сепак, било малку поинаку кога дејствувале на османлиска територија, г. Сарафов категорично изјавил дека бугарската влада не им дала никаква поддршка. Напротив, било случај. Како вазали на Турција, справувајќи се со финансиски тешкотии и сакајќи мир по секоја цена за да останат на функција и да ги заштитат општите интереси на… земјата, бугарската влада се спротивстави на нивната агитација и постави пречки на патот на нивната активност. Доколку властите не се плашеа од јавното мислење, кое беше наклонето кон комитетот, ќе ги уапсеа сите негови членови, а г. Сарафов беше убеден дека таква ќе биде судбината на него и неговите пријатели, а работите тргнаа во посериозен пресврт. Следствено, тие почнаа да очајуваат дека можат да продолжат со легална и мирна пропаганда. Населението на Македонија и Тракија, кое повеќе не можеше да го издржи јаремот на угнетувачот, не гледаше друг излез од ситуацијата освен општо востание – односно револуција. Конечно сфатија дека е заблуда да се очекува помош од странецот и дека целата слобода е освоена по цена на крвопролевање. Што се однесува до него лично, се приближуваше моментот кога ќе ја напушти Бугарија за да се постави на чело на своите сонародници кога тие ќе треба да го подигнат знамето на бунтот против Турција. Тие не беа надежни во врска со ова прашање, добро свесни дека итноста на европската дипломатија ќе ги предаде во одлучувачкиот момент на мечот на Турција.
Осврнувајќи се на романските убиства, М. Сарафов формално изјави дека ниту едно од нив не е извршено по иницијатива на Македонскиот комитет. Во Софија не знаеле ништо за авторите на тие злосторства. Тој ги објаснил на овој начин. Тој потврдил дека турската тиранија, која отсекогаш била тешка за Македонците, станала неподнослива откако во селото Виница пред три години било откриено количество оружје и муниција. 250.000 Македонци кои емигрирале од Турција, а од кои во Софија имало 30.000, што претставувало повеќе од половина од населението на тој град, не можеле да се вратат во своите домови бидејќи ќе бидат изложени на административни казни, прогонство и тортура. Бегајќи од угнетувачот, овие луѓе отишле во соседните слободни земји, каде што постојано се среќавале, наместо со симпатизерите и пријателите што ги очекувале, со ништо друго освен со непријатели, па дури и со предавници и турски шпиони како познатиот Михаилеану. Во овие околности, возбудените патриоти, а особено младите луѓе, не можеле да ги потиснат своите чувства и го совладале првиот непријател што ќе им се најдел на патот. Овие изолирани случаи беа штетни за општото и систематско движење, добро организирано и насочено, кое единствено можеше да обезбеди каков било резултат. Можеби ќе дојдеше време кога Големите сили ќе се занимаваа со решавање на Источното прашање, кога Русија ќе го заземе Цариград, Австро-Унгарија ќе го земе Солун, а Германија ќе ја присвои долината на Еуфрат. Но, тогаш Европа ќе размислуваше само за своите интереси, а ќе ги занемареше оние на Македонците.
Доколку бугарската влада, под притисок на околностите, продолжи да го распушта Македонскиот комитет, безбедносниот вентил ќе се затвори и никој не ќе можеше да ги спречи вознемирувачките елементи во Македонија, со кои комитетот потоа ќе се вмеша без никаква измамничка надеж за судбината што ги чека. Не беше надежта таа што ги водеше, туку судбината, смртноста што ги натера да го остварат она што го сметаа за своја должност. Единствената компензација што ја бараа за својот труд, па дури и жртвата на својот живот, беше симпатија за нивната кауза, не од владите и дипломатите, туку од европското јавно мислење и чесните луѓе од сите нации. Тие не беа ничии агенти и дури не се загрижуваа која раса треба да биде доминантна во Македонија. Тој беше свесен дека секоја од помалите балкански држави поединечно покрива Македонска територија, но никој не мислеше на Македонците и затоа комитетот не сакаше да се потпре на ниту една од нивните различни шеми. Додека секој мислеше на себе, зошто и Македонците не можеа да гледаат кон сопствената иднина?
Откако алудираше на наводните намери на Романија, г. Сарафов додаде дека тие не можат да ја толерираат постојната состојба на неодредено време само за да им угодат на Романците, особено затоа што вторите во последните пет години беа нивни најголеми непријатели. Сите македонски комитети во Романија беа распуштени, нивните средства конфискувани, а нивните членови гонети, па дури и предадени на турската полиција. Што и да се случи, комитетот ќе ја изврши својата должност, и тоа денес отколку утре. …“
English
„… THE MACEDONIAN
REVOLUTIONARY COMMITTEE.
(FROM OUR OWN CORRESPONDENT.)
VIENNA,. Sept. 21.
The resignation of M. Natchevitch, the Bulgarian Minister of Commerce, who was under-stood to favour a more or less conciliatory attitude on the part of the Principality in the Rumano-Bulgarian conflict, would seem to imply that Prince Ferdinand and his other Ministers do not yet see their way or actually fear to deal summarily with the Macedonian Revolutionary Committee. It remains to be seen whether the startling revelations that are expected to be made at the Bukharest trial next month will not compel them to modify their present policy. Meanwhile, emboldened by the impunity hitherto extended to it, the Macedonian committee has become the veritable mentor of the Government, while it shows little regard for the warning of Austria-Hungary and Russia.
The current number of the Revue d’Orient publishes a conversation which its editor has had at Sofia with M. Sarafof, the president of the committee. He describes M. Sarafof as being anything but ferocious in appearance. He is still quite a young man, under 30, by no means of unpleasant address or manner. He found him at the office of the organ of the party, the Riformi. In the course of the interview M. Sarafof explained to him that the object which the Macedonian committee had in view was the autonomy of Macedonia and of the province of Adrianople in conformity with the stipulations of Articles 23 and 62 of the Berlin Treaty. It was a mistake to suppose that they wished to detach Macedonia from Turkey in order to give it to Bulgaria. Their motto and their programme was “Macedonia for the Macedonians.” As they did not wish to infringe the laws of the Principality they contend their propaganda there to permisible and, in a certain sense, legal methods. It was somewhat different, however, when they operated on Ottoman territory,
M. Sarafof positively stated that the Bulgarian Government gave them no support whatever. The contrary was the case. As vassals of Turkey, contending with financial difficulties and wanting peace at any price in order to keep in office and to safeguard the general interests of the country, the Bulgarian Government opposed their agitation and placed obstacles in the way of their activity. If the authorities were not afraid of public opinion, which was favourable to the committee, they would haver arrested all its members, and M. Sarafof was convinced that such would still be the fate of himself and his friends in ease things took a more serious turn. Consequently, they were beginning to despair of being able to continue a legal and peaceful propaganda. The populations of Macedonia and Thrace, who could no longer endure the yoke of the oppressor, saw no other exit to the situation than a general rising—that is to say, a revolution. At last they had realized that it was a delusion to expect assistance from the foreigner, and that all freedom had been conquered at the cost of bloodshed. As far as he personally was concerned, the moment was approaching when he would abandon Bulgaria in order to place himself at the head of his countrymen when they should raise the standard of revolt against Turkey. Тheу were not hopeful as to the issue, being well aware that the exigencies of European diplomacy would deliver them up at the decisive moment to the sword of Turkey.
Referring to the Rumanian murders. M. Sarafof formally declared that none of them had been perpetrated at the instigation of the Macedonian Committee. At Sofia they knew nothing about the authors of those crimes. He accounted for them in this way. He affirmed that Turkish tyranny, which had always weighed heavily on the Macedonians, had become unbearable since the discovery at the village of Vinitsa three years ago of a quantity of arms and ammunition. The 250.000 Macedonians who had emigrated from Turkey, and of whom there were 30,000 at Sofia, continuing more than half of the population of that town, could not return to their homes as they would be exposed to administrative penalties, exile, and torture. Flying from the oppressor, these people went to the neighboring free countries, where they continually met, instead of the sympathizers and friends whom they had expected, nothing but enemies and even traitors and Turkish spies like the famous Michaileanu. In these circumstances, excited patriots, and particularly young people, could not repress their sentiments and struck down the first enemy that came in their way. These isolated cases were damaging to the general and systematic movement, well organized and directed, which alone could secure any result. The time might come when the Great Powers would occupy themselves with the solution of the Eastern question, when Russia would seize Constantinople, Austria-Hungary would take Salonika, and Germany would appropriate the valley of the Euphrates. But then Europe would think only of its interests and set those of the Macedonians at naught.
If the Bulgarian Government, under the pressure of circumstances, proceeded to dissolve the Macedonian Committee, the safety-valve would be shut, and no one could check the disturbing elements in Macedonia, with which the committee would then throw in their lot without any deceptive hope as to the fate that awaited them. It was not hope that guided them, but destiny, a fatality that drove them to accomplish what they believed to be their duty. The only compensation they sought for their labour, and even the sacrifice of their live, was sympathy for their cause, not from Governments and diplomatists, but from European public opinion and honest people of all nations. They were nobody’s agents, and did not even trouble themselves as to which race should be preponderant in Macedonia. He was aware that each of the minor Balkan States individually covered Macedonian territory, but nobody thought of the Macedonians and that was why the committee would not lend itself to any of their various schemas. While everybody thought of themselves, why could not the Macedonians also look to a future of their own?
After alluding to the alleged designs of Romania, M. Sarafof added that they could not tolerate the existing condition of affairs indefinitely simply to please the Rumanians, particularly as the latter had for the last five years been their worst enemies. All the Macedonian committees in Rumania had been dissolved, their funds confiscated, and their members prosecuted, and even handed over to the Turkish police. Whatever might happen, the committee would do its duty, and rather today than tomorrow. …“
